سه بیت اما کلی سخن:

گر تو آدم زاده هستی علّم الاسماء چه شد

قاب قوسینت کجا رفته است أو أدنی چه شد؟

بر فراز دار فریاد اناالحق می­زنی

مدعی حق طلب انیت و انا چه شد؟

مرشد از دعوت به سوی خویشتن بردار دست

لا الهت را شنیدستم ولی الّا چه شد؟

دیوان امام خمینی، ص ۹۴.

خزینه تُهی بِه...

دل دوستان جمع بهتر که گنج

خزینه تُهی بِه که مردم به رنج...

| سعدی |

حال و روز روزگار از نگاه صائب:

ایه اصــــل و نسب در گردش دوران زر است

هر کسی صاحب زر است او از همه بالاتر است

دود اگر بالا نشیند کســـر شــأن شــعـله نیست

جای چشم ابرو نگیرد چونکه او بالا تراست

ناکسی گر از کسی بالا نشیند عیب نیست

روی دریا، خس نشیند قعر دریا گوهر است

شصت و شاهد هر دو دعوی بزرگی میکنند

پس چرا انگشت کوچک لایق انگشــــتر است

آهن و فولاد از یک کوه می آیند برون

آن یکی شمشیر گردد دیگری نعل خر است

کــــره اسـب ، از نجابت از پـس مــــادر رود

کــــره خــر ، از خــریت پیش پیش مــــادر است

کاکـل از بالا بلندی رتبــه ای پیدا نکرد

زلف ، از افتادگی قابل به مشک و عنبر است

پادشه مفلس که شد چون مرغ بی بال و پر است

دائماً خون میخورد تیغی که صاحب جوهر است

سبزه پامال است در زیر درخت میوه دار

دختر هر کس نجیب افتـاد مفت شوهر است

صائبا !عیب خودت گو عیب مردم را مگو

هر که عیب خود بگوید، از همه بالا تر است

| صائب تبریزی |

مَرد با هرچه ستم هرچه بلا می ماند...

نتوان گفت که این قافله وا می ماند

خسته و خفته از این خیل جدا می ماند

این رَهی نیست که از خاطره اش یاد کنی

این سفر همره تاریخ به جا می ماند

دانه و دام در این راه فراوان امّا

مرغِ دل سیر زِ هر دام رها می ماند

می رسیم آخر و افسانه یِ واماندنِ ما

همچو داغی به دلِ حادثه ها می ماند

بی صداتر زِ سکوتیم ولی گاهِ خروش

نعره ی ماست که در گوشِ شما می ماند

بروید ای دلِتان نیمه که در شیوه ی ما

مرد با هر چه ستم هرچه بلا می ماند

"محمدعلی بهمنی"

دنیای نا پایدار...

اگر تو مُلک جهان را به دست آوردی

مباش غره که ناپایدار خواهد بود...

سعدی

تقدیم به آنانکه آداب سخن گفتن نمی دانند:

همی دور مانی ز رسم کهن

براندازه باید که رانی سخن

***

به بخشش بیارای و زفتی مکن

به اندازه باید به هر در سخن

***

اگر زو براندازه یابم سخن

نو آیین بدیهاش گردد کهن

***

ز قیصر چو بیهوده آید سخن

بخندد بران کار مرد کهن

***

بیندیش و این را یکی چاره جوی

سخن های خوب و به اندازه گوی

"فردوسی"

سنت و جماعت:

آن که سنت با جماعت ترک کرد      در چنین مسبع،نه خون خویش خورد

هست سنت ره، جماعت چون رفیق            بی ره و بی یار،افتی در مضیق

مولوی

خواندنی و آموزنده:

روزی "باز" پادشاهی از قصر شاهانه فرار کرد و به خانه پیرزن فرتوتی که مشغول پختن نان بود روی آورد.

پیرزن که آن باز زیبا را دید فورا پاهای حیوان را بست، بالهایش را کوتاه کرد، ناخنهایش را برید و کاه را به عنوان غذا جلوی او گذاشت.

سپس شروع کرد به دلسوزی برای حیوان و گفت:

ای حیوان بیچاره! تو در دست مردم ناشایست گرفتار بودی که ناخنهای تو را رها کردند که تا این اندازه دراز شده است؟

مهر جاهل را چنین دان ای رفیق

کژ رود جاهل همیشه در طریق

پادشاه تا آخر روز در جستجوی باز خویش میگشت تا گذارش به خانه محقر پیرزن افتاد و باز زیبا را در میان گرد و غبار و دود مشاهده کرد.

با دیدن این منظره شروع به ناله و گریستن کرد و گفت:

این است سزای حیوانی که از قصر پادشاهی به خانه محقر پیرزنی فرار کند.

هست دنیا جاهل و جاهل پرست

عاقل آن باشد که زین جاهل بِرَست

_{مثنوی معنوی}

۵ روز فانی:

خوشست عُمر 

دریغا که جاودانی نیست 

پس اعتماد بر این 

پنج روزِ فانی نیست ...

_سعدی

دانه بیفشان:

هر که دانه نَفشاند به زمستان در خاک

ناامیدی بود از دخل به تابستانش...

_سعدی

پاس ادب به حد کفایت دار:

پاس ادب ، به حد کفایت نگه دار

خواهی اگر ز بی ادبان یابی ایمنی

اُفتاده باش ، لیک نه چندان که همچو خاک

پامال هر نبهره شوی ، از فروتنی...

_رهی

آهسته اما پیوسته برو:

تاجری در روستایی، مقدار زیادی محصول کشاورزی خرید و می‌خواست آنها را با ماشین به انبار منتقل کند. در راه از پسری پرسید: «تا جاده چقدر راه است؟»

پسر جواب داد: «اگر آرام بروید حدود ده دقیقه کافی است. اما اگر با سرعت بروید نیم ساعت و یا شاید بیشتر.»

تاجر از این تضاد در جواب پسر ناراحت شد و به او بد و بیراه گفت و به سرعت خودرو را به جلو راند. اما پنجاه متر بیشتر نرفته بود که چرخ ماشین به سنگی برخورد کرد و با تکان خوردن ماشین، همه محصول‌ها به زمین ریخت. 

تاجر وقت زیادی برای جمع کردن محصول ریخته شده صرف کرد و هنگامی که خسته و کوفته به سمت خودروی خود بر می‌گشت یاد حرف‌های پسر افتاد و وقتی منظور او را فهمید بقیه راه را آرام و بااحتیاط طی کرد.

شاید گاهی باید آرام تر قدم برداریم تا به مقصد برسیم.

رهرو آن نیست گهی تند و گهی کند رود

رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود

دل که رنجید مشکل است:

دل که رنجید از کسی، خرسند کردن مشکل است

شیشه ی بشکسته را پیوند کردن مشکل است

کوه را با آن بزرگی می توان هموار کرد

حرف ناهموار را هموار کردن مشکل است

_صائب