ایرانیان سپاه مسلمانان را راهنمایی می کنند:

دو طبقه قدرتمند که مملکت را اداره می کردند یعنی سپاه و روحانیت زرتشتی،یاغی و فاسد بودند^۱،بار سنگین مخارج سودجویی و عیش سپاه و روحانیون بر دوش مردم بود^۲ و حتی خود سپاهیان هم به ادامه و اصلاح آن حکومت امیدی نداشتند^۳،از طرفی هم پیام تازه ای که مسلمانان حامل آن بودند دلنشین بود و مردم ایران آن را مژده رهایی و نجات می دانستند^۴.

بنابراین جای تعجب نیست اگر ایرانیان برای رهایی از وضعیت گذشته و جلوگیری از غارت هرچه بیشتر مملکت توسط پادشاهشان،از مهاجمین (سپاه مسلمانان) استقبال کنند .

ایرانیان راهنمای سپاه مسلمانان می شوند:

| نکاتی از کتاب : " دو قرن سکوت "

«باری سعد هزیمتیان را دنبال کرد و در پی آنها راه مدائن را پیش گرفت.مدائن،چند شهر پیوسته و نزدیک به هم بود در دو کرانه دجله که در ساحل شرقی آن تیسفون و انطاکیه خسرو (وه انتیو خسرو) قرار داشت و در جانب غربی آن شهر یونانی سلوکیه و درزیجان و بهر شیر (وه اردشیر) واقع بود.

...چون هزیمتیان به مدائن رسیدند اعراب نیز در پی آنها آمدند و بر در مدائن خیمه زدند.

در آنجا چندین ماه بر در شهر ماندند و مدت اقامتشان بس دراز کشید.چندان که دو بار خرمای تازه خوردند و دو بار گوسفندان و شتران قربانی کردند.

چون اقامت آنها در آن حدود دراز کشید در مدائن قحطی افتاد و کار مردم به خوردن گوشت سگ و گربه رسید.

دهقانان آمدند و آشتی خواستند و یزدگرد در این هنگام به مدائن بود چون این خبر بدانست مرزبانان و بازرگانان را بخواند...کسان و یاران خویش را برداشت و راه حلوان پیش گرفت.

...سعد که یک چند بر مدائن مانده بود،ملول گشت.قومی از ایرانیان نزد وی آمدند و اشارت کردند که هرچه زودتر به مدائن در آید و گفتند اگر دیر جنبد یزدگرد دیگر چیزی در آنجا باقی نخواهد گذاشت.

او را به موضعی از دجله راه نمودند که آب آن اندک بود و سپاه عرب را گذشتن از آن آسان دست می داد.»

«این دعوت که از جانب جمعی ایرانی روی داد،سعد را دلیر نمود.بسیج حمله کرد و یاران را گفت خود را به آب زنند و از دجله بگذرند.و خود نیز اسب براند و به آب زد و از آن گذاره کرد.

یاران در پی او همه در آب راندند و در حالی که آرام و بی پروا با یکدیگر سخن می گفتند از آن سوی بر آمدند.

از سپاه سعد که چنین بی محابا به آب زدند نوشته اند که فقط یک تن غرق شد باقی بی هیچ آسیبی از آن بر آمدند.

نگهبانان مدائن چون تازیان را بر کنار دروازه های شهر دیدند.بانگ بر آوردند که:«دیوان آمدند!دیوان آمدند.»»^۵

منابع:

۱)دو قرن سکوت،دکتر عبدالحسین زرین کوب،فانوس سپهر،۱۴۰۱،ص۴۸

۲)همان،ص۴۹

۳)همان،ص۵۷

۴)همان،ص۵۰

۵)همان،ص۵۹-۶۰