از دعاهای همیشگی ابراهیم بن ادهَم رَحِمَهُ الله این بود که:
اللَّهُمَّ انْقِلْنِي مِنْ ذُلِّ مَعْصِيَتِكَ إِلَى عِزِّ طَاعَتِكَ
خداوندا !
مرا از ذلت و خواری معصیت خود،به شکوه و سربلندی فرمانبرداری ات برسان.
التَّوبَة لابن أبي الدُّنيا ٦٩/٥٥
زکریّا علیهِ السّلام در دعای خود فرمود :
وَلَمْ أَكُن بِدُعَائِكَ رَبِّ شَقِيّاً
و من (هرگز) در دعای تو، ای پروردگارم! محروم نبوده ام . [سوره مریم : آیه ۴]
ابن عُیَینة رَحِمَهُ الله می گوید :
سعدت بدعائك وإن لَمْ تعطني
یعنی: «با دعای تو خوشبختم حتی اگر [خواسته‌ام را] عطا نکنی».
منبع:تفسیر ابن أبي حاتِم
ابن عُیَینَة رَحِمَهُ الله :
هرگز دعا را ترک نکنید،عیوب و گناهانتان مانع دعا کردنتان نشود،الله متعال دعای ابلیس که شرورترین مخلوقات است را اجابت نمود:
﴿قَالَ أَنظِرنِي إِلَىٰ يَومِ يُبعَثُونَ - قَالَ إِنَّكَ مِنَ ٱلمُنظَرِينَ﴾
(ابلیس) گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی‌که (دوباره) برانگیخته می‌شوند، مهلت ده. (الله) فرمود: همانا تو از مهلت یافتگانی.
[الحِجر: ٣٧-٣٦]
پی نوشت ؛ هدف تشویق به دعا و اجتنباب از یاس و نا امیدی ست.
لا تتركوا الدعاء، ولا يمنعكم منه ما تعلمون من أنفسكم، فقد استجاب الله لإبليس وهو شر الخلق، قال:{قَالَ أَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ . قَالَ إِنَّكَ مِنَ المُنظَرِينَ}(الحجر:٣٧ - ٣٦).
شُعَب الإيمان(٢ /٥٣)
دعای بسیار زیبای امام زین العابدین رَضِيَ اللهُ عَنهُ :
- [خداوندا] تنها تويى كه در دشوارى‌ها و گرفتارى‌ها خوانده می شوی،و در پيشامدهاى ناگوار تنها تو پناهگاهی
بلاهای سخت و دشوار از انسان دور نمی‌شود، مگر آنچه را که تو دور کنی؛ و از گره‌های رنج‌آور، چیزی گشوده نمی‌شود، مگر آنچه را تو بگشایی!
أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِي الْمُلِمَّاتِ ، لَا يَنْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ ، وَ لَا يَنْكَشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا كَشَفْتَ.
[صحیفه سجادیه]
أبوحازم سَلَمَة بن دينار رَحِمَهُ الله :
اینکه من از (توفیق) دعا کردن محروم شوم برایم ترسناک تر است از اینکه از اجابت (شدن دعاهایم) محروم گردم!
لَأَنَا مِنْ أَنْ أمْنَع الدُّعَاء أَخْوَفُ مِنِّي أَنْ أمْنَع الْإِجَابَة!
[ أبو نعيم في الحلية ٣/٢٤١ ]
رسولُ الله صَلّی اللهُ عَلَیهِ وَسَلَّم فرمودند :
«إنَّ رَبّكُمْ حَييٌّ كريمٌ يَسْتَحي من عبده إذا رفعَ إلَيْه يَديْه أَنْ يرُدَّهُما صفْراً»:
«قطعاً پروردگار شما بسيار با حيا و بخشنده است، وقتی بنده دست هايش را به سوی او بلند کند، شرم می کند که آنها را خالی برگرداند».
منبع: [به روایت ابن ماجه - به روایت تِرمِذي - به روایت ابو داوود]
دختری معلول بود که توانایی راه رفتن نداشت...
پسر همسایه به خواستگاری اش رفت
دخترک خوشحال اما مادرش ناراحت و گریان بود!!
چون پزشک ها گفته بودند چنانچه دخترش ازدواج کند هیچ وقت بچه دار نخواهد شد.
بنابراین به دخترش گفت : حتما باید خواستگارت از این موضوع مطلع شود
دختر گفت : هر شب نماز خواهم خواند و از الله می خواهم تا به من هم فرزند عطا کند.
مادر گفت : به این آرزوهای واهی دل خوش نکن!
چون دکتر تاکید کرده که هیچ وقت صاحب فرزند نمی شوی!!
بنابراین باید با جوان رک و روراست بود.
دخترک نصیحت مادرش را گوش کرد و ماجرا را با پسر در میان گذاشتند
اما باز هم پسر بر این ازدواج اصرار داشت.
عروسی انجام شد و دخترک معلول هر شب دعا می کرد و می گفت :
الهی !
من را بنا به مصلحتت از نعمت راه رفتن محروم کردی
آیا خشنود می شوی که از نعمت مادر شدن هم محروم باشم؟
همان نعمتی که میلیون ها مادر با پاهای خود در راه رفتن تجربه می کنند!
آیا به دیگران دو نعمت می بخشی و به من ، یکی را هم عطا نمی کنی؟!
دختر جوان ۱۴ سال مداوم بدون هرگونه نا امیدی و درماندگی از صمیم قلبش این دعا را می کرد.
سرانجام بعد از آن همه سال،الله متعال دعایش را اجابت کرد
و در یک بارداری صاحب ۳ فرزند صحیح و سالم شد.
درس های این قصه :
- صراحت و رو راست بودن زیباست : راستگو باش اگرچه که در ظاهر،صداقت به ضرر و دروغگویی به نفعت باشد .
- اصرار داشتن در دعا : هرکسی که دری را بزند ، بالاخره در به رویش باز خواهد شد .
- دعا از صمیم قلب باشد وگرنه فقط حرکت زبان است.
- نا امید نشدن : چرا که مخاطب دعا ، دارای رحمتی بی انتهاست .
- ضرورت دارد که آدم در هر موقعیتی که باشد به الله متعال اعتماد و اطمینان کامل داشته باشد .
پی نوشت پایانی : ترجمه آیات ۷۲،۷۱ و ۷۳ سوره هود :
و همسرش (ساره) ایستاده بود، پس (از خوشحالی) خندید ، آنگاه او را به اسحاق، وبعد از او به یعقوب بشارت دادیم .
(ساره) گفت : «ای وای بر من ! آیا من می زایم ، در حالی که پیرزنم و این شوهرم (نیز) پیر است ؟! به راستی این چیز عجیبی است !»
(ملائکه) گفتند :«آیا از فرمان الله تعجب می کنی ؟! رحمتِ الله و برکاتش بر شما اهل بیت باد ، همانا او ستوده ی بزرگوار است ».
امام أحمد بن حَنبَل -رَحِمَهُ اللّه-:
الهی! هرکس از این امت که در راهی جز راه حق قرار دارد،اما گمان می کند که بر حق است
پس او را به سوی حق هدایت کن تا (واقعا) از پیروان حق باشد.
" اللهمَّ مَن كانَ مِن هذهِ الأمةِ على غيرِ حَق، وهو يظنُّ أنهُ على الحقِّ فردهُ إلى الحقِّ ليكونَ مِن أهلِ الحق ".
البداية والنهاية ٣٩٠/١٤.
خداوندا دلم آزاد گردان
به فضل خود تنم را شادگردان
خداوندا گنه بسیار دارم
ولیکن جمله را اقرار دارم
قلم درکش باین طومار عصیان
که غرقم اندرین دریای طوفان
عطار
امام مطرف در مناجاتش این دعا را فراوان زمزمه می‌کرد:
«پروردگارا! به تو پناه می‌آورم از شر سلطان و از شر قلم او، و به تو پناه می‌آورم از گفته‌ای که خشنودی تو در آن است، اما من از گفتن آن، خشنودی غیر تو را بجویم و به تو پناه می‌برم از اندیشۀ امری که مرا به نزد تو شرمنده کند، و به تو پناه می‌برم از این که دیگران نسبت به آنچه که به من آموخته‌ای سعادت‌مندتر باشند و آنها از علم و دانش من سعادت بیشتری کسب کنند، و به تو پناه می‌آورم از این که مایۀ عبرت دیگران گردم و به تو پناه می‌آورم از این که برای دفع زیان و ضرر به معصیت تو متوسل شوم».
الزهد: ۲۴۲
نقل است که وقتی سپاه ترکان به سمت سپاه مسلمانان حرکت کرد و هنگامی که رزمندگان اسلام برای دفاع و نبرد آماده می‌شدند، قتیبه پیکی را به مسجد فرستاد تا ببیند چه کسی در آنجا مانده است، گفتند: تنها محمد بن واسع در مسجد مانده است که دست‌های خود را به سوی آسمان بلند کرده است، قتیبه گفت:
«این دست‌ها را از سی‌هزار مجاهد اسب سوار بیشتر دوست دارم».
صفة الصفوة: ۳/۲۶
سالم بن عبدالله بن عمرخطاب، مردی پرهیزگار و پارسا بود. و هشام بن عبدالملک به روزگار خلافت خویش به کعبه رفت و سالم را دید و او را گفت: ای سالم! از من چیزی بخواه! و او گفت: از خدا شرم دارم که در خانه او از دیگری بخواهم.
و چون بیرون رفت هشام پی او رفت و گفت: اینک نیاز خویش از من بخواه.
سالم گفت: دنیوی خواهم؟ یا اخروی؟
هشام گفت: دنیوی بخواه.
سالم گفت: از آنکه داشته‌است نخواسته‌ام چگونه از تو خواهم که نداری.
کشکول-شیخ بهایی/دفتر پنجم-قسمت دوم|بخش پنجم-قسمت اول
در روزگاری که اسب یکی از باارزش‌ترین سرمایه‌ها بود، اسب ربیع بن خُثَیم را دزدیدند و او را که در مجلسی نشسته بود از قضیه مطلع کردند، اهل مجلس گفتند: «چرا بر علیه دزد اسب دعا نمی‌کنید؟» گفت: «نه بلکه او را دعای خیر می‌گویم: خداوندا! اگر ثروتمند است قلبش را غنی گردان و اگر مستمند است توانگرش فرما».
الزهد: ۳۳۱
ثابت بنانی که یکی از تابعین بزرگوار است، از یکی از پارسایان نقل می‌کند که گفته است:
من می‌دانم چه هنگامی پروردگارم دعای مرا استجابت می‌کند، همه از گفتۀ او تعجب کردند و گفتند: از کجا چنین می‌دانی؟
گفت: «هرگاه خوف بر قلبم مستولی گشت و پوست بدنم درهم شد و اشک از چشمم جاری شد و دعا به من الهام گردید، آن وقت است که می‌دانم دعایم مستجاب شده است».
صفة الصفوة: ۳/۲۶۱
فقط از الله بخواه
إِنَّهُ هُوَالسَّمِیعُ الْعَلِیمُ
«همانا او (الله) شنوای دانا است» (فصلت/۳۶)
وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْ ءٍ قَدِیرٌ
«و او (الله) بر هر چیزى تواناست» (ملک/۱)
نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرید
«ما از رگ گردن به شما نزدیکتریم» (ق/۱۶)
هُوَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ
«او (الله) مهربانترین مهربانان ست» (یوسف/۶۴)
ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ...
«مرا بخوانید،تا شما را اجابت کنم» (غافر/۶۰)
ألَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ...
آیا الله برای بنده اش کافی نیست؟ (زمر/۳۶)
ابوبکر رَضِیَ اللهُ عَنهُ هرگاه می‌دید یا می‌شنید که دیگران، از او تعریف می‌کنند، چنین دعایی بر زبان می‌آورد:
اللّهُمَّ أنتَ أَعلَمُ بی مِنّی و أنا أعلمُ بِنَفسی مِنهُم؛ اللهُمَّ اجْعَلْنی خَیرًا مِمّا یَظُنّونَ وَ اغْفِرْ لی ما لا یَعلَمونَ و لا تُؤاخِذْنی بِما یَقولونَ
یعنی: « بارخدایا! تو نسبت به من از خودم آگاه‌تری و من نیز نسبت به خود از این‌ها، بیشتر خبر دارم؛ خداوندا! مرا بهتر از گمان نیکشان نسبت به من قرار بده و گناهانم را که آنان از آن بی‌خبرند، بیامرز و مرا به آنچه ایشان درباره‌ام می‌گویند (و مرا نیک می‌پندارند)، بازخواست نفرما.»
اسد الغابة ج ۳ ص ۲۲۱
