| وبلاگ نویس

خدمت‌رسانی پیامبراکرم (صلی الله علیه و سلم) نسبت به خانواده

یکی از مصادیق بارز  الگوپذیری پیامبراکرم(صلی الله علیه و سلم) در سلوک و رفتار با خانواده، خدمت رسانی در خانه به اهل و عیال است. و این یک مبنا و اصل است که مسلمانان خصوصاً مردان نسبت به امور خانه در تعامل با همسرانشان باید مراعات کنند و در انجام امورخانه اعم از نظافتی، پخت و پز و شست و شو و سایر کارهای این چنینی، همه را به دوش همسرانشان واگذار نکنند و بسان کارگر با آنها رفتار نشود چرا که بخش اعظم این امور جزو وظایف اصلی همسر نیست بلکه مردان نیز در آنها شریک هستند. الگوی ما رسول الله(صلی الله علیه و سلم) است و اگر مردی امور خانه را انجام داد نباید به چشم زن ذلیلی به او نگاه کرد بلکه این اوج صواب در  عمل خانه است و تبعیت از پیامبر رحمت می‌باشد و جزو خیریت و افضلیتی است که آن‌حضرت بدان سفارش و تأکید نموده است.

الگوپذیری پیامبر(صلی الله علیه و سلم)  در خانه دو بُعد دارد: ۱. نظری. ۲. عملی.

۱. جانب نظری

 پیامبراکرم (صلی الله علیه و سلم) فرمودند: 

«خیرکم خیرکم لأهله، وأنا خیرکم لأهلی»، یعنی: «بهترین شما کسى است که براى خانواده‌خود بهتر است، و من از همه شما براى خانواده خود بهترم.»[۱]

۲. جانب عملی

چیزی که از روایات از رفتار پیامبراکرم(صلی الله علیه و سلم) وارد شده، این است که آن‌حضرت کارهای شخصی خود را در منزل و حتی در بیرون از خانه انجام می‌داد و این کارهای شخصی را به دیگری واگذار نمی‌کرد بلکه خود را سزاوارتر به انجام آن می‌دانست و هم‌چنین بخشی از وقت خود را در اختیار خانواده و مردم اختصاص می‌داد. در روایات آمده است که رسول الله(صلی الله علیه و سلم)، شتر را علف می‌داد، و پای آن را می‌بست، خانه را جاروب می‌کرد، گوسفند را می‌دوشید، کفش خود را می‌دوخت، پینه جامه و لباسش را وصله می‌کرد، با خدمتکارش غذا می‌خورد و هرگاه خدمتکارش خسته می‌شد، آرد کردن گندم را خودش برعهده می‌گرفت، چیزهای[ضروری] را از بازار می‌خرید، و شرم و حیاء مانع آن نمی‌شد که آن را روی دست خویش بیاندازد و یا آن را در گوشه‌ی لباسش بدهد و به سوی اهل و عیالش حمل کند. [۲] 

از سیده عایشه پرسیده شد، پیامبر(صلی الله علیه و سلم) در خانه  چه کاری انجام می‌داد؟  سیده عایشه در پاسخ فرمود: «کان یکون فی مهنة أهله - تعنی خدمة أهله»، یعنی: «در خدمت خانواده‌اش بود.» [۳]

در حدیثی دیگر وارد است که سیده عایشه فرمود: «ما یصنع أحدکم فی بیته، یخصف النعل، ویرقع الثوب، ویخیط»، یعنی: «چیزی که هریک از شما در خانه‌اش انجام می‌دهد، کفش خود  را می‌دوخت، پینه‌های جامه‌اش را درست می‌کرد و خیاطی می‌کرد.» [۴] در حدیث دیگر نیز آمده که «گوسفند می‌دوشید و جامه‌اش را پاک می‌کرد (می‌شست) و به [شکل ظاهری] خودش می‌رسید.»[۵]

پی‌نوشت‌ها:

[۱] سنن ابن ماجه، ج ۱، ص ۶۳۶ ح ۱۹۷۷؛ صحیح ابن حبان، ج ۹، ص ۴۹۱ ح ۴۱۸۶ - حدیث صحیح.

[۲] ر.ک: إحیاء علوم الدین – أبوحامد الغزالی، ج۳، ص ۳۵۶.

[۳] صحیح البخاری، ج ۱، ص ۱۳۶ ح ۶۷۶.

[۴] الأدب المفرد للبخاری، ص ۱۹۰ ح ۵۴۰؛ شعب الإیمان للبیهقی، ج۱۰، ص ۴۸۶ ح ۷۸۴۵؛ مسند أبی یعلی الموصلی، ج۸، ص ۲۸۷ ح ۴۸۷۶ - حدیث صحیح.

[۵] ر.ک: صحیح ابن حبان، ج۱۲، ص ۴۸۸ ح ۵۶۷۵: «کان یفلی ثوبه، ویحلب شاته، ویخدم نفسه»- حدیث صحیح.